به گزارش تحریریه، مرکز خبری تحلیلی اروپایی «moderndiplomacy» در تحلیلی به بررسی روابط و نوع دیدگاه پکن و واشنگتن به توافق هسته ای با ایران پرداخت و عنوان داشت «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران چند روز قبل در چین با وزیر امور خارجه این کشور چین دیدار کرد. هر دو وزیر طیف وسیعی از مسائل مربوط به روابط ایران و چین و همچنین وضعیت امنیتی در خاورمیانه را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

در بیانیه ای که وزارت امور خارجه چین در مورد دیدار منتشر کرد، بر این نکته تاکید شد که وزرای امور خارجه ایران و چین بر ضرورت تقویت همکاری‌های دوجانبه در برخی زمینه‌ها در چارچوب توافقنامه ۲۵ ساله همکاری‌های جامع توافق کردند. این توافقنامه در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی بین دو کشور امضا شد، اما وزیر امور خارجه ایران مدتی قبل از آغاز این نوافق خبر داد.

اگرچه تمرکز اصلی توافق ۲۵ سال همکاری فراگیر بر روی زیرساخت‌ها و انرژی بوده است اما در دیدار وانگ یی و امیرعبداللهیان این واقعیت آشکار شد که همکاری‌های دو کشور نه تنها در زمینه‌هایی مانند انرژی و زیرساخت‌ها تقویت می شود بلکه در حوزه های دیگر همچون آموزش، ارتباطات، پزشکی و کشاورزی و ... نیز همکاری ها گسترش خواهد یافت. ایران نیز با حمایت از ابتکار یک کمربند یک جاده (BRI) تاکید کرد که قاطعانه از سیاست چین واحد پشتیبانی می کند.

نکته مهم از دیدگاه ناظران زمان این سفر بود زیرا هنگامی رخ داد که ایران در حال مذاکره با سایر امضاکنندگان برجام و از جمله چین برای احیای این توافق بود. ایران خواهان لغو تحریم‌های اقتصادی است که پس از خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ توسط آمریکا اعمال شد، همزمان ایالات متحده می گوید زمان رو به اتمام است و موضوع مهم پایبندی کامل ایران به توافق ۲۰۱۵ است.

وزیر امور خارجه آمریکا همچنین خاطرنشان کرد که در صورت عدم موفقیت مذاکرات، آمریکا گزینه های دیگری را همراه با  سایر متحدان خود بررسی می کند.

گویا وانگ یی در جلسه با همتای ایرانی حمایت چین از مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ایران را اعلام کرد و مسئولیت اصلی احیای آن را بر عهده آمریکا دانست زیرا این کشور در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد.

سفر وزیر امور خارجه ایران به چین همچنین از جنبه دیگری هم قابل توجه بود زیرا وزیران خارجه چهار کشور عربستان سعودی، کویت، عمان و بحرین به همراه دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس نیز در همان زمان در چین حضور داشتند. این دیدار با مقام های کشورهای عربی با هدف گسترش روابط دوجانبه - به ویژه در زمینه همکاری ها در حوزه انرژی و تجارتصورت گرفت.

 به گفته بسیاری از تحلیلگران، سفر مقامات شورای همکاری خلیج فارس به چین نه تنها به دلیل عوامل اقتصادی، بلکه واکنشی به نزدیکی رو به افزایش ایران و پکن انجام شد.

چین از منظر اقتصادی برای ایران مهم است. تهران بارها اعلام کرد درحالیکه آمریکا تحریم‌های اقتصادی اعمال شده در سال ۲۰۱۸ را لغو نمی کند، بر تقویت روابط اقتصادی با پکن تمرکز خواهد کرد. چین در سه سال گذشته باوجود تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا، نفت فراوانی را از ایران خریداری کرده است. دولت ابراهیم رئیسی نیز بارها به سیاست «آسیایی محور» خود اشاره کرده است که در آن روابط با چین در اولویت قرار دارد.

درطرف مقابل پکن نیز به دنبال افزایش نفوذ خود در خاورمیانه است زیرا روابط ایالات متحده با برخی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس، به ویژه امارات و عربستان سعودی در ماه های اخیر شاهد روند نزولی آشکاری بود. آمریکا مانع استفاده امارات از فناوری ۵G چین شده و نسبت به افزایش سطح روابط امنیتی بین پکن و ریاض ابراز نگرانی کرده است. یکی از دلایل عمده اقتصادی برای گرایش شورای همکاری خلیج فارس به سمت چین، تلاش واشنگتن برای کاهش وابستگی خود به شورای همکاری خلیج فارس برای تامین نیازهای نفتی است.

در این شرایط پکن می تواند از روابط خوب خود با ایران و شورای همکاری خلیج فارس استفاده کند و همزمان در زمینه بهبود روابط و کاهش تنش بین هر دوی آن ها نقش داشته باشد.با اینحال روندها حکایت از آن دارند که چشم‌انداز ژئوپلیتیکی خاورمیانه احتمالاً پیچیده‌تر خواهد شد؛ درحالیکه تردیدی وجود ندارد نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه دست‌نخورده باقی می‌ماند، چین به سرعت در حال افزایش نقش آفرینی و گسترش حضور در این منطقه است.

پایان/